- DIADEMA
- DIADEMAGraece διάδημα, fascia fuit candida ut plutimum et lata, quâ Reges olim Principesque caput evinciebant. Unde Senec. iin Thyest. Act. 2. in Choro.Non frontis, nota Regiae,item vinculum, Stat. Theb. l. 12. v. 89.Accipe, nate, tui nova libamenta triumphiAccipe et hoc regimen dextroe, frontisque superbaeVincula, ------Ubi diademate et sceptro porrecto, dignitas regia collata intelligitur. Dixi candidam ut plurimum, namqueve aliquando fuisse constat coloris purpurei meliniqueve, i. e. flavi, lutei, flammei. Darii, ab Alexandro victi, Curt. l. 3. c. 3. Cidarim Persoe Regium capitis vocabant insigne; hoc caerulea fascia albo distincta circumibat. Interim candida plerumque erat, unde ταινίαν λευκὴν vocat Lucian. vittam albentem Sil. fasciolam candidam Ammian. etc. Lata dein fuit, quales erant Sacerdotum infulae: Infulam autem Grammatici interpretantur fasciam in modum diadematis, ex qua vittoe utrinque dependent, quoe plerumque lata est, plerumque tortilis ex albo et cocco. Item taeniae, quibus Hieronicae coronabantur. Erat autem ex linea tenuiqueve materia, cui unguentum e myrrha et odore illo, quem Labyzon dixêre, addidisse Persarum Reges, tradit Athen. l. 12. Gestabaturqueve a Regibus perpetuo: unde in quottidiana pompa et comitatu Regis describendo occupatus Lucian. Somn. seu Gall. memorat τὴν ἐφεςτρίδα, τὸ διάδημα, τοὺς προπέμποντας κτλ. Quare et perpetui cognomen ei tribuit Victor in Constantino: et cum Rege victo saepe in victoris potestatem pervenit. Stat. Theb. l. 2. v. 456.------ ------ quin aufa luas, nostrisqueve sub armisCaptivo moribundus humum diademate pulses.Quo casu, triumpho illud circumferri solitum est, uti de Diademate Cleopatrae factum ab Augusto, memorat Zenob. Centur. 5. Adag. 24. Neque vero unum solum diadema Reges capite ferebant, sed multiplicabant ea pro numero Regnorum. Sic Ptol. 1 Maccab. c. 11. v. 13. duo diademata capiti suo, Aegypti et Asiae, imposuisle legitur. Vide quoque Herodian. l. 6. ubi de Artabano. Porro Plin. l. 7. c. 56. Liber pater. Idem diadema, Regum insigne et Triumthum invenit. Barbaris Regibus primitus usitatum ac familiare: sero ad Graecos pervenit; apud quos Alexandrum Mag. id primum usurpasle, ex Iustino discas l. 12. c. 3. Post hoec Alexander habitum Regum Persarum et diadcma insolitum antea Regibus Maccdonicis, velut in leges corum quos vicerat transirct, assumit. Romanis antiquitus exosum, postmodum in frequenti usu esse coepit: et quidem Salmas. Iulio, Victor modo Caligulae, modo Aureliano; Iornand. Diocletiano; Cedren. et Fasti Siculi Constantino illud primum tribuunt. Forte minus constans et interruptus per intervalla, pro imperantium ingenio, mos, posteris occasionem dedit, ut primos eius rei inventores crederent, penes quos primtim illius usum viderant.Primus certe Heliogabalus gemmatum usurpavit, quod post Diocletian. reliqui omnes Impp. imitati sunt. Erat id autem ex duplici linea margaritarum, et Graecis recentioribus ςτέμμα appellari coepit, infra Stemma. Coronae dein sociatum est, unde cum corona saepe confunditur. Aliud fuit diadema, quod sollennibus diebus gestabatur, et quoties Rex undique suâ Maiestate circumfusus, se in publico, non tam aspiciendum, quam colendum, praebebat. Hoc Sceptriferum dicitur Martiano Capellae, quod non gereretur, nisi cum reliquis quoque insignibus Regiis, sceptro inprimis; et texebatur e pretiosissima quaque materia. Ovid. de Ponto l. 3. Ep. 4. ad Rufin. v. 109.Barbara iam capti poscant insignia Reges,Textaque fortunâ divitiora suâ.Insuper, uti priscum illud religabatur in occipitio caputque gestantis evintiebat, ita hoc non tam caput redimiebat, quam capiti imponebatur, aut circumponebatur, quod περιθέςθαι dixit Plutarch. de Attalo loquens in Apophth. Reg. etc. Quam in rem vide plura apud Car. Paschal. Coronarum l. 9. toto, ubi de Coronis et Diadcmatibus Regum, Ans. Soler. de Pileo, s. 9. ubi tum puri, tum gemmati Diadematis iconem addit, Alios: ut et infra Fascia, Labyzos, Sardonyx. Diadema Regis Sinarum, ex corio durissimo undiquaque deaurato, quo et loco coronae utuntur, visitur in Museo Kircher. Aliam vocis notionem vide infra in voce Lorum.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.